We zijn dankbaar dat de medische wetenschap vaccins heeft ontwikkeld die weer meer vrijheid en beweegruimte geven. We tellen onze zegeningen daarin. Tegelijk zijn die vaccins een dreigende bron van onvrede voor onze samenleving. Er ontstaat een tweedeling die lijdt tot verhitte debatten en gevoelens van onrust. Dat gaat niet buiten het Westerkwartier om. Ik benijd onze landelijke overheid niet die op dit dossier besluiten moet nemen en van tevoren weet dat, bij wat ze ook besluit, er onrust zal ontstaan. Ik wens ze veel wijsheid toe. 

Wij willen het college bedanken dat zij ons in deze periode voortdurend op een goede manier hebben bijgepraat over Corona en het effect daarvan op onze inwoners en onze economie. We zijn blij met de voortvarende houding van het uitvoeren en oppakken van financiële ondersteuningsmaatregelen richting onze inwoners en bedrijven. Zij spreken hun waardering daarvoor ook uit. Het was een enorme klus waarvoor in dit huis veel opzij is gezet om het voor elkaar te krijgen. Daarbij ook nog bedenkend dat het plaats vond in een jaar van veel thuiswerken in een organisatie die nog bezig is zichzelf uit te vinden. Een groot compliment voor alle medewerkers in dit huis.  

Laatste begroting van deze raad, dat vraagt om relativering

Voorzitter,
In zo’n jaar hebben we vandaag de belangrijke taak de begroting vast te stellen voor 2022.
Een begroting die steeds beter leesbaar is en overzichtelijker. De ChristenUnie wil haar waardering uitspreken richting ieder die hieraan een bijdrage heeft geleverd. Een mooi stuk werk, een felicitatie waard. En dat in een fase waarin we ook nog een wisseling van de wacht meemaakten bij de wethouder financiën. We wensen Bert van harte beterschap en willen Pieter complimenteren met hoe snel hij het heeft opgepakt. 

Begroting Algemeen

Voorzitter, we hadden niet kunnen bedenken dat in de loop van het jaar de financiële vooruitzichten zo zouden veranderen. De Meicirculaire gaf een veel negatiever beeld dan de septembercirculaire. We sluiten het jaar positiever af dan verwacht en kunnen we zelfs met een sluitende begroting werken. Het is mooi dat we zo onze ambities overeind kunnen houden en dat dit jaar de voorgenomen OZB-verhoging kan worden uitgesteld naar een volgende begroting. Het is overigens wel goed om hierbij dat de hoge lastendruk ook een hoog voorzieningenniveau mogelijk heeft gemaakt. Daar heeft iedere inwoner plezier van en ja, het kost wat, maar daar krijgen we dan ook veel voor terug.
Duidelijk is dat het positieve beeld voor de toekomst wankel is en de Haagse formatie duurt maar voort. Daarom is het goed dat we onze reservepositie verstevigen. 

Voor ons ligt een begroting die verder reikt dan ons zelf. Wat is het snel gegaan. Ieder herinnert zich vast nog de lange periode waarin veel voorbereidende werkgroepen bezig waren. Vanuit onze ervaringen als raadsleden in de oude gemeenten wilden we de eerste raad van de nieuwe gemeente handreikingen wilden doen. De plannen waren prachtig maar gebaseerd op de kennis en ervaring van toen. Wij raadsleden die vanuit ons eigen referentiekader vorm probeerden te geven aan een uitdagende, onbekende werkelijkheid. Met de nuchterheid van ons DNA kunnen we nu zien dat die plannen niet de relevantie hebben gehad die we verwachtten. Ook nu geldt dat een nieuwe raad nieuwe keuzes maakt en een deel van onze besluiten mogelijk zelfs als hinderlijk ervaart. 

Terugblik coalitieperiode

Zo van wat afstand bekeken is ons harde werken in raad niet meer dan een rimpeling in de tijd. Wat zal er over 20 jaar nog zijn overgebleven van wat wij nu belangrijk vinden? Daarom is het ook waardevol dat we tijd hebben geïnvesteerd in De vooruitkijkspiegel. Het waren stuk voor stuk mooie en waardevolle avonden. Zonder andere organisatoren daarin te kort te willen doen wil ik collega Klaas Wybo voor zijn inzet danken. Samen werken aan een bredere visie maakt besluitvorming voor de toekomst sterker.
Naast de zekerheid dat een deel van ons werk door de tijd zal worden weg-gerelativeerd zijn er door ons keuzes gemaakt die wel zeker een blijvende invloed hebben. Denk aan de volwassene van straks die mee door inzet van wat wij nu typeren als dure Jeugdzorg zijn zelfstandig leven heeft kunnen opbouwen. Het kind van nu dat door gebruik te maken kind-pakketten niet buitengesloten is. Het meisje dat toch mee mocht doen aan sport en nu kampioen tennis is geworden. Het belang van kunnen lezen en schrijven bij laaggeletterdheid. Het nieuwe schoolgebouw in Leek waar de komende generatie het leven leert. Woningbouw voor onderdak aan jongeren, gezinnen of “knarren”’
Dit maakt het raadswerk belangrijk. Raadslid zijn is vaak geen dankbare taak. Gelukkig is de sfeer bij ons in het Westerkwartier goed. Politiek zijn we het regelmatig niet met elkaar eens maar op persoonlijk vlak kunnen we prima door dezelfde deur. Zolang er relatie is, is er ruimte om argumenten uit te wisselen en komt dit de besluitvorming ten goede. 

Politiek

Tegelijk voorzitter, hebben we redenen genoeg om met positieve gevoelens terug te kijken op de eerste raadsperiode Westerkwartier. Allereerst zou ik willen noemen dat we er in geslaagd zijn oude en nieuwe politiek te verbinden en constructief samen te werken. Natuurlijk hebben we hier ook wat rimpelingen gezien, geflankeerd met een paar interpellatiedebatten maar ook daar zijn we met rechte rug doorheen gekomen. Die nuchterheid tekent het Westerkwartier. 

Middag – (Humster)land

Met de fusie van de vier Westerkwartier gemeenten en een volksraadpleging in Middag, kregen wij Westerkwartierders er ook een stuk bij wat onbekend was. Tijdens de vele (dorps)bezoeken die de ChristenUnie heeft afgelegd kwam vaak een beeld naar voren dat zich goed laat samenvatten in deze zin: “Ons dorp kenmerkt zich door omzien naar elkaar, er voor elkaar zijn als het nodig is. Voor zaken die te groot voor ons zijn, zijn wij blij met een betrokken gemeente”. Dit Noaberschap zagen wij onder andere in Garnwerd en Ezinge. Twee dorpen die vol lof zijn over de gemeente en erg blij zijn nu onderdeel te mogen zijn van onze gemeente. Iets om trots op te zijn. 

Duurzaamheid

We hebben grote stappen gezet in het kader van duurzaamheid. Het thema verbreedt zich en dringt echt door in ons denken en handelen. (Kijk naar bijvoorbeeld de discussies over huisvesting, maar ook concrete projecten als de zonnecarport) Een belangrijk onderwerp waar we dit jaar beleid voor hebben vastgesteld maar waarbij de kans groot is dat volgende generaties zeggen: waarom hebben ze dat niet eerdere opgepakt. Een grote verantwoordelijkheid voor ons. 

Sociaal domein

In de afgelopen weken hebben we al gesproken over de herijking van het beleidsplan sociaal domein. Een domein dat nog steeds veel aandacht vraagt, maar ook erg gecompliceerd is. Daarom is het belangrijk dat we komend jaar als raad duidelijke doelen stellen. Voor de ChristenUnie is het belangrijkste doel werken vanuit naastenliefde, zoals Jezus zelf het ons geleerd heeft. Dat betekent wat ons betreft vertrouwen op de veerkracht van onze inwoners en versterken van eigen kracht, met oog en waardering voor elkaar. 

Armoedebestrijding

In het Westerkwartier hebben we zeer goede voorzieningen om armoede tegen te gaan en oplossingen voor mensen die wel van het vangnet gebruik moeten maken. De Schans, Humanitas en platform Kerken dragen daar zeker aan bij. Tegelijk zien we dat de voedselbank helaas nodig blijft. We zijn blij dat in deze collegeperiode de bijstandsnorm om gebruik te kunnen maken van de minimavoorzieningen is opgehoogd naar 130%.
Wij maken ons zorgen over armoede ten gevolge van de hoge energiekosten en dringen er dan ook bij het college op aan dit in kaart te brengen en waar mogelijk en nodig, hulp te bieden. 

Motie: Rond de schuldhulpverlening willen we een motie indienen over het instellen van een revolverend fonds.  

Sommige inwoners van onze gemeente hebben schulden die ze niet zomaar kwijt kunnen raken en dan komt het regelmatig voor dat deze schulden explosief groter worden als gevolg van incassokosten; Dus de incassokosten zorgen dan voor een verdieping van de problematiek. Met behulp van het door ons in de motie voorgestelde fonds kunnen we veel ellende en stress voorkomen. 

Wonen

Bouwen van woningen gaat ons goed af. Dat is een goed teken. Het blijft van groot belang dat de bouwvoorraad op peil blijft, ook over 5 tot 10 jaar; De doelen zijn al langer bekend en eerder gesteld, maar we missen wel de strategie en concreetheid over de toekomst. Zo is bijvoorbeeld niet zichtbaar welke impact “ het bod van het Noorden” of de “verstedelijkingsstrategie van RGA” nu heeft op onze doelen en op onze ruimte.

Veiligheid
Onze gemeente is een veilige gemeente en dat willen we natuurlijk graag zo houden. Dit alles betekent helaas niet dat we geen veiligheidsvraagstukken hebben. Met enige regelmaat zien we ook in het Westerkwartier dat er een pand wordt gesloten op grond van het Damocles-beleid. We mogen onze ogen niet sluiten voor de (onder)wereld die schuil gaat achter de handel in en het gebruik van drugs. Om meer grip hierop te krijgen vindt onze fractie het belangrijk dat we alle mogelijke instrumenten inzetten die binnen ons bereik liggen om een zo breed mogelijk beeld te krijgen van de drugs gerelateerde problematiek in onze gemeente. Er zijn meerdere gemeenten (bijvoorbeeld Zwolle en Ermelo) die in dit verband jaarlijks het rioolwater laten controleren. Zo’n controle is relatief eenvoudig en snel uit te voeren. Het kan worden gezien als een onderdeel van de gehele informatiepositie als het gaat over vraag en aanbod van drugs. Ondermijning laat zich uiteraard moeilijk vatten in cijfers, maar een onderzoek als dit geeft door het noemen van concrete getallen toch aanvullende informatie. Ook helpt het ons om trends te detecteren en draagt bij aan het maken van de juiste beleidskeuzes op het gebied van ondermijning en drugspreventie.
Kortom onze fractie ziet graag dat in het uitvoeringsplan Veiligheid voor 2022 als onderdeel van het speerpunt ondermijning gekeken wordt naar de haalbaarheid van een rioolwateronderzoek rond het drugsgebruik in het Westerkwartier.

Motie: Hiervoor dienen we een motie in met als titel: Rioolwateronderzoek naar drugsgebruik in het Westerkwartier”. 

Internet

Met al het thuiswerken van het afgelopen jaar is nog duidelijker geworden wat het belang van snel internet is. Een onmisbare voorziening. Alle beloftes van snelle aanleg ten spijt, nog steeds zijn grote delen van onze landelijke gebieden niet aangesloten. Op pagina 27 van de begroting staat: "alle inwoners en bedrijven toegang tot snel internet eind 2022". Via meerdere kanalen zijn er zorgen geuit over de aanleg van snel internet in het buitengebied.
Deze tekst staat er alsof het een nutsvoorziening is die wij wel even gaan realiseren. Dit lijkt mij riskant. Ik zou graag willen weten hoe de portefeuillehouder dit gaat realiseren. 

Gaswinning

Afhandeling van schade door gaswinning is en blijft problematisch in onze provincie. Dat maakt het niet eenvoudig voor ons als volksvertegenwoordigers hier in het Westerkwartier. Nu Grijpskerk extra hard nodig is in de transitie van Nederland blijven wij hameren op zekerheid en vertrouwen voor onze inwoners. De ChristenUnie vindt het overigens wel hoopvol dat het omgevingstraject met dhr. Klaassen als voorzitter is gestart. Wat ons betreft is dat een pluim waard hoe dit college dat heeft “afgedwongen”. 

Onderwijs.

Onderwijs speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van jongeren van het Westerkwartier. Goed onderwijs in functionele gebouwen is niet alleen van belang voor de jeugd maar voor de hele gemeente: aantrekkingskracht voor nieuwe inwoners, goed opgeleide jongeren (of het nu praktisch of theoretisch is) hebben meer kansen op de arbeidsmarkt, scholen hebben een belangrijke functie in vroeg- signalering. Kortom, de ChristenUnie zet zich graag in voor het onderwijs in Westerkwartier en daarmee voor onze jeugd, waarbij de keuzevrijheid voor ouders een belangrijk aandachtspunt blijft. 

Gemeentelijke huisvesting

De ChristenUnie is blij met de stappen die gezet worden met betrekking tot de gemeentelijke huisvesting. Nu de knopen zijn doorgehakt voor de buitendienst (van Leek en Marum) en Novatec zien wij reikhalzend uit naar het vervolg. Meerdere fracties in deze raad hebben nog allerlei onderzoeken nodig om straks tot een conclusie te komen die niet zo moeilijk voorspelbaar is: de gehele ambtelijke organisatie van het Westerkwartier zal op één locatie gehuisvest worden.
De ChristenUnie vindt het een gemiste kans dat wij niet in deze collegeperiode die belangrijke knopen durven door te hakken die voor onze inwoners zeer positieve financiële gevolgen hebben. De ChristenUnie heeft zich geconformeerd aan het voorstel om nog een aantal extra onderzoeken te doen betreffende de ideale locatie en verwacht daarmee begin 2022 keuzes te kunnen maken met de gehele raad van het Westerkwartier. 

Toerisme en recreatie

Wij zijn trots op ons Westerkwartier, dat hebben we hiervoor al benoemd. We zijn ook trots op het landschap en de vele recreatieve mogelijkheden van het Westerkwartier. Mooi dat met deze begroting er een substantieel bedrag per jaar beschikbaar komt voor toerisme en recreatie. Een stimulans voor onze inwoners en toeristen van buiten de regio om te genieten van al het moois wat het Westerkwartier biedt. Dat zal zeker ook een economisch impuls geven. 

Investeren in fietsverbindingen

Er gaat geïnvesteerd worden in een goede fietsverbinding tussen Leek en Zuidhorn. Ook wordt er gewerkt aan een fietsbrug over het Reitdiep bij Zoutkamp en tenslotte wordt er werk gemaakt van een veel betere fietsverbinding tussen Oldehove en Wehe Den Hoorn. Het Westerkwartier staat op de (fiets)kaart en daar is de ChristenUnie erg blij mee. Investeringen die wat ons betreft noodzakelijk zijn als we de ambitie waar willen maken dat steeds meer mensen de auto gaan inruilen voor de fiets.
Onze wensen zijn groter. Wij zien het als taak van de gemeente om de provincies Groningen en Friesland ervan te overtuigen dat de fietsroute Groningen – Leek niet ophoudt in Leek maar juist wordt doorgetrokken naar Marum en Drachten. 

Ten slotte:

We zijn blij met wat we bereikt hebben en zien dat veel van de ideeën uit ons verkiezingsprogramma een uitwerking hebben gekregen in deze coalitieperiode. Zoiets kan alleen in samenwerking met anderen. Er is geen enkele partij die in deze raad iets alleen voor elkaar krijgt. Het is immers altijd de meerderheid die besluit. Maar naast de trots op wat we samen hebben bereikt past hier wat de ChristenUnie betreft ook het woord dankbaarheid.
Ik wil de collega raadsleden danken voor de goede samenwerking om tot resultaten te komen. Niet alles is gelukt of af. Ambities blijven er, fouten worden gemaakt. Laten we daar vooral van leren en samen de schouders eronder te zetten. De ChristenUnie fractie kijkt vooral in dankbaarheid terug op de voorbije jaren. In heel veel kerken in het Westerkwartier is in de voorbije week Dankdag gevierd. Daarbij passen de woorden van een oud lied: 

Tel je zegeningen een voor een,

Tel ze alle en vergeet er geen,

Tel ze alle, noem ze een voor een

En wij zien Gods liefde dan door alles heen. 

We wensen het college en allen die bij de uitvoering van het beleid betrokken zijn van harte Gods zegen toe.

Namens de fractie van de ChristenUnie,
Peter Holsappel