ChristenUnie bij raadsverkiezing lijst 6

Na afloop van de zitting van het centraal stembureau kwam burgemeester Greetje de Vries naar mij toe. “De ChristenUnie krijgt lijstnummer 6 bij de verkiezingen, dat vind je zeker niet leuk?” vroeg zij. Mijn reactie: “Dat wist ik al, ik weet hoe het systeem werkt, en ook met nummer 6 redden wij ons prima!
En zo is het ook, maar toch vind ik de wijze waarop de lijstnummering bij herindeling tot stand komt merkwaardig. Dat zou beter kunnen! 

Huidige werkwijze

Normaal wordt de volgorde van de lijstnummers bepaald door de uitslag van de vorige verkiezingen. Als er geen herindeling was geweest waren er in maart gemeenteraadsverkiezingen geweest voor de nieuwe gemeenteraad van Zuidhorn en had het CDA lijstnummer 1, ChristenUnie nummer 2, GroenLinks nummer 3, enz.
Maar bij een herindeling werkt dat anders. Eerst worden de lijsten van de partijen genummerd die al zitting hebben in de raad van de organiserende gemeente. Dit gebeurt in volgorde van het bij de laatstgehouden verkiezing behaalde aantal stemmen. Vervolgens wordt de nummering voor de overige lijsten door loting bepaald. De organiserende gemeente bij deze verkiezingen is Leek, omdat die gemeente de meeste inwoners heeft. Deze procedure maakt onderdeel uit van de wet ARHI (Algemene Regels Herindeling), artikel 55.
De volgorde is nu:

1. CDA
2. PvdA
3. VVD
4. D66
5. GroenLinks
6. ChristenUnie
7. 50Plus
8. VZ Westerkwartier
9. Sterk Westerkwartier

De zes eerstgenoemde partijen maken nu deel uit van de raad van Leek, de volgorde van de laatste drie is door loting tot stand gekomen.
In de nieuwe gemeente Het Hogeland (fusie van Bedum, De Marne, Eemsmond en Winsum) is de situatie helemaal bijzonder. Daar heeft Gemeentebelangen lijstnummer 1 omdat die bij de vorige verkiezingen in de gemeente Eemsmond (de grootste en dus organiserende gemeente) in 2014 de meeste stemmen kreeg. 

Hoe zou het anders kunnen / moeten?

Naar mijn mening zou het correcter zijn om de stemmen die de verschillende partijen bij de vorige verkiezingen in de huidige gemeenten haalden bij elkaar op te tellen en op basis van het resultaat daarvan de volgorde te bepalen.
In dat geval zou de volgorde bij de aanstaande verkiezingen er zo uitzien (per partij is het aantal stemmen en het percentage in 2014 weergegeven en het aantal zetels als er toen al sprake was geweest van herindeling tot Westerkwartier):

1. CDA (6.122 stemmen, 22,1%, 8 zetels)
2. ChristenUnie (4.822 stemmen, 17,4%, 6 zetels)
3. PvdA (4.480 stemmen, 16,2%, 6 zetels)
4. GroenLinks (3.656 stemmen, 13,2%, 4 zetels)
5. VVD (3.627 stemmen, 13,1%, 4 zetels)
6. D66 (2.333 stemmen, 8,4%, 3 zetels)
7. VZ Westerkwartier (1.575, 5,7%, 2 zetels)

De nummers 8 en 9 zouden ook bij deze methode verloot worden onder 50Plus en Sterk Westerkwartier. Misschien zou ook VZ moeten loten omdat ze hun naam hebben veranderd, dat overkwam het voormalige GPV ook toen de naam in 2002 werd veranderd in ChristenUnie.

Voor dit overzicht heb ik de aantallen uitgebrachte stemmen van de gemeenten Grootegast, Marum, Leek en Zuidhorn opgeteld, de aantallen uit Ezinge, Garnwerd en Feerwerd zouden hier nog bij moeten, maar kon ik nergens achterhalen.
Overigens moet aan de hier genoemde aantallen en percentages niet teveel betekenis worden gehecht, het gaat mij in deze column alleen maar om de volgorde.
Uiteraard is het wel leuk om te zien hoe een verdeling in de nieuwe raad zou zijn, maar daarbij moet in ieder geval bedacht worden dat in 2014 GroenLinks in Marum niet meedeed, D66 in Grootegast en Marum niet en dat VZ 2000 (nu Westerkwartier) alleen in Grootegast wel meedeed. Bovendien zijn sommige kandidaten uit 2014 nu terug te vinden bij andere partijen.
Niet teveel conclusies trekken dus! 

Betekenis van nummers

Sterk Westerkwartier geeft in hun reactie aan blij te zijn met hun (gelote) negende positie. Ze zeggen onder meer: “Getal 9-personen zijn humane en ruimdenkende leiders en creatieve en intuïtieve leraren.”.
Zij baseren zich daarbij op de numerologie en de astrologie. En VZ zegt op Twitter over hun nummer 8: “De ‘8’ staat symbool voor ‘oneindigheid en onverwoestbaarheid’.”. Op basis van de lijstnummers mogen we mooie dingen verwachten van onze lokale vrienden. Ik ben benieuwd.
Als wiskundige heb ik ook iets met nummers en getallen. Zes is eigenlijk wel een heel mooi getal: 1+2+3, maar ook 1x2x3, er is geen enkel ander getal waarvoor dat geldt. Met astrologie heb ik niet zoveel, maar in de numerologie worden over het getal 6 mooie dingen gezegd: Het cijfer zes staat voor harmonie en liefde. 6 is het cijfer van de beschermer van de zwakkeren. Dat past mooi bij de ChristenUnie!
Maar natuurlijk gaan we op 21 november voor een topnotering! 

Bert Nederveen, 23 oktober 2018 

Reacties zijn welkom via Twitter (@bertnederveen), email (bert.nederveen@westerkwartier.nl), telefoon (0594-508805) en natuurlijk persoonlijk. 

Interessante links:

https://www.kiesraad.nl/verkiezingen/vraag-en-antwoord/hoe-is-de-procedure-voor-de-lijstnummering
https://herindeling.westerkwartier.nl/2018/10/16/centraal-stembureau-stelt-kandidatenlijsten-en-nummervolgorde-vast/
https://www.sterkwesterkwartier.nl/index.php/2018/10/12/sterk-westerkwartier-blij-met-uitkomst-loting-9de/