Verkiezingskoorts

Afgelopen woensdag was het zover: de verkiezing van de eerste gemeenteraad van de nieuwe gemeente Westerkwartier. Al twintig jaar ben ik op elke verkiezingsdag actief als voorzitter op een stembureau. Ik begon in 1998 in Pieterzijl, ‘promoveerde’ in 2002 naar Niezijl en mag sinds 2006 in ‘mijn eigen’ Noordhorn dienst doen.
Het zijn voor mij altijd topdagen. Mensen die komen stemmen zeggen vaak “wel een lange dag zeker” maar ik vind dat altijd meevallen. Leuke gesprekken met de andere stembureauleden en natuurlijk met al die honderden stemmers, vaak bekende dorpsgenoten. Wat mij betreft is het altijd weer een feest van de democratie. 

Spanning

Op zo’n dag ervaar ik altijd een bijzondere spanning. Hoe gaat het met de opkomst? Hoe zullen de verschillende partijen het doen? Wat wordt de uitslag vanavond? Die vragen blijven door je hoofd spoken en bij verkiezingen voor de gemeenteraad is het extra spannend, omdat uiteindelijk je eigen baan als wethouder er vanaf hangt.
Om 21:00 uur is het zover en gaat de stembus open, biljetten worden uitgevouwen en per partij gesorteerd. Voor het eerst deden we dit jaar mee aan het experiment ‘Centraal tellen’, wat betekent dat ‘s avonds in het stembureau alleen per partij wordt geteld, en dat de telling per kandidaat pas de volgende dag, in een sporthal in Leek, door een ‘verse ploeg’ plaats vindt.
Bij het sorteren per partij neemt de spanning al toe. Welke stapel gaat het hardst? Hoe doet onze partij het? In de loop der jaren kan ik redelijk inschatten wat de verhoudingen in Noordhorn betekenen voor de landelijke verhoudingen.
Als alle stemmen geteld zijn en het aantal getelde stembiljetten klopt met het aantal ingeleverde kiezerspassen, mag ik de uitslag doorbellen naar het centraal stembureau (deze keer Leek) en moet vervolgens alles ingepakt en naar Leek worden gebracht. 

Uitslagenavond

Nadat alle papieren naar Leek zijn gebracht en de controles daar kloppen is het inmiddels ongeveer 22:00 uur en ben ik klaar. Zo snel mogelijk rij ik naar De Postwagen in Tolbert, waar onder leiding van Okkie Smit (ex RTV Noord) en onder muzikale begeleiding van onze eigen Sijtze Scheringa de uitslagen worden gepresenteerd.
Nu stijgt de spanning verder. 14 van de 55 stembureaus zijn geteld, VZ is in de tussenstand de grootste, gevolgd door CDA en daarna op enige afstand nek aan nek GroenLinks en ChristenUnie. Even later komen de volgende uitslagen binnen, nog 13 stembureaus erbij. VZ blijft de grootste, maar de ChristenUnie stijgt naar de tweede plaats. Nu stijgt de spanning naar de top. We moeten bijna een uur wachten voor het zover is: de (voorlopige) einduitslag is er. Voor de ChristenUnie een prachtige uitslag:
 

Een geweldig resultaat! Zes zetels, net zoveel als winnaar VZ en op 178 stemmen na de grootste partij. 

Analyse

Er zullen ongetwijfeld nog veel analyses volgen, maar ik heb er behoefte aan toch enkele bespiegelingen te doen.
Allereerst kan de ChristenUnie Westerkwartier terugkijken op een fantastische voorbereiding: ruim op tijd en in alle rust is een nieuwe afdeling gevormd uit de vier voormalige afdelingen, met een hard werkend en degelijk bestuur. Daarbij is er ook veel werk gemaakt van ledenwerving, waardoor de afdeling bij de grootste van Nederland hoort. Ook de totstandkoming van het programma en van de lijst gebeurde zorgvuldig.
En dan de campagne. Bewust werd gekozen voor een korte maar intensieve campagne. Binnen een maand werden (ook extra) borden geplaatst, flyers verspreid en (als toppunt) een bijzonder fraai uitgevoerde ‘glossy’ huis aan huis verspreid. Niemand kon meer om de ChristenUnie heen en het materiaal zag er zeer professioneel uit, andere partijen uitten in het openbaar hun bewondering en zelfs jaloezie. Ook de slogan ‘Yes, we CU!’ sloeg goed aan.
De inzet van Kamerleden Gert-Jan Segers en Stieneke van der Graaf en staatssecretaris Paul Blokhuis was een mooie aanvulling op en onderstreping van de grote lokale inzet.
Zelf vond ik ook de samenkomst met zang en gebed op de laatste zondagavond één van de hoogtepunten in de aanloop naar de verkiezingsdag.
En het team: het was prachtig om te zien hoe een heel nieuw team aantrad. Een prachtige mix uit de verschillende dorpen, van jong tot oud, met en zonder ervaring. Bij de debatten trad niet enkel de lijsttrekker op, maar waren ook andere kandidaten actief.
Tot slot de inhoud: voluit ChristenUnie. Daar waar bij veel onderwerpen het onderscheid tussen de partijen niet of nauwelijks aanwezig was, schroomde de ChristenUnie niet om zich te onderscheiden met name op het punt van de zondagsopenstelling van winkels. Van te voren waren we best wel bang dat dit punt andere onderwerpen zou overheersen, achteraf bleek dit ook te gebeuren maar ontstond er steeds meer respect voor het consequente standpunt. 

Tot slot

Zes zetels, wat een zegen. En wat een verantwoordelijkheid. Onze zes kandidaten mogen zich de komende 3,5 jaar inzetten voor hun taak in de nieuwe gemeente. En natuurlijk bereiden we ons voor op deelname aan het college van Burgemeester en Wethouders. Ongetwijfeld hoort u daar binnenkort meer over.
Dank aan alle kiezers! En bovenal dank aan God, die gebeden verhoorde. 

Bert Nederveen, 24 november

Reacties zijn welkom via Twitter (@bertnederveen), email (bert.nederveen@westerkwartier.nl), telefoon (0594-508805) en natuurlijk persoonlijk. 

Enkele links naar verkiezingsuitslagen en reacties:
https://herindeling.westerkwartier.nl/wp-content/uploads/2018/11/Definitieve-Proces-Verbaal-P22-Centraal-Stembureau-Westerkwartier-GR-21nov2018.pdf
https://www.rtvnoord.nl/nieuws/201690/Zo-is-er-gestemd-in-Groningen-Het-Hogeland-en-het-Westerkwartier
https://www.dvhn.nl/groningen/Winst-voor-links-en-lokaal-bij-gemeenteraadsverkiezingen-23848594.html